"....“Ëndrrat treten në mëngjes“
me një tension dramatik të nderë, ku jepet mjeshtërisht drama rrënqethëse e
njerëzve që braktisnin vendin në kërkim të një jete tjetër të mirë, të një
ëndrre të largët që të kujton “Vilet e zemërimit“ të Xhon Shtajnbekut, veçse
amerikani i madh ngjarjen e ka në tokë, kurse Thanas Jorgji në det e në tokë.
Në këtë tragjedi emigrimi gati biblik, shkrimtari vizaton një galeri të tërë
tipash e karakteresh me jetën dhe fatet e tyre, i vizaton haptazi pa fshehur
asgjë dhe pa drojtjen e asnjë shënje turpi. Në kazanin e eksodit që ai na
nxjerr përpara, valojnë epshet dhe egërsitë, ndjenjat e pastra që përdhosen,
çmenduritë dhe mençuritë, cinizmi dhe keqardhja. Asgjë nuk është bardhë e zi
dhe asgjë nuk serviret sipas skemave të njohura të narracionit. Është një copë
natyrë e besueshme jetësisht dhe artistikisht. Dhe mes tragjicitetit dhe
ashpërsisë së njerëzve, autori fare natyrshëm, si pa kuptuar jep shkëndijat dhe
feksjet e shpresës. Kjo përsos harmoninë e materjes artistike bashkë me
arkitekturën e veprës.
Unë mund të them me plot
gojën se romani “Ëndrrat treten në mëngjes“ është dokumenti i parë artistik për
eksodet shqiptare të këtij fundshekulli. Do të shkruhen romane e drama të tjera
me metaforën e eksodeve, por kjo vepër e Thanas Jorgjit do të quhet fillimi.
Pastaj, të kuptohemi, kjo nuk është histori. Është letërsi e vërtetë që shpreh
raportet njerëzore, prandaj vlera është e qëndrueshme dhe me jetë të gjatë.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen